Prawo:

Źródło: Informacje z Ustawy Prawo o ruchu drogowym:

VIN – numer identyfikacyjny pojazdu nadany i umieszczony przez producenta;

Art. 66. 3a.
Pojazd uczestniczący w ruchu powinien posiadać nadane przez producenta, z zastrzeżeniem art. 66a, cechy identyfikacyjne:
1) numer VIN albo numer nadwozia, podwozia lub ramy;

Art. 66a. 1.
Cechy identyfikacyjne, o których mowa w art. 66 ust. 3a, nadaje i umieszcza producent.

Źródło: Informacje z Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych:

§ 11. 1.
Pojazd samochodowy wyposaża się:
1) w numer identyfikacyjny pojazdu (VIN) albo w numer nadwozia, podwozia lub ramy, umieszczony w sposób trwały na nadwoziu, ramie lub innym podobnym podstawowym elemencie konstrukcyjnym, oraz tabliczkę znamionową określoną w załączniku nr 4 do rozporządzenia; numeru identyfikacyjnego VIN nie wymaga się dla pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 1995 r. oraz dla motocykla zarejestrowanego po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 2003 r., ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego, przyczepy przeznaczonej do łączenia z tymi pojazdami oraz pojazdu z nadanym i wybitym numerem nadwozia/podwozia zgodnie z odrębnymi przepisami;

Źródło: Informacje z Rozporządzenia w sprawie rejestracji pojazdów:

Załącznik nr 14
WZORY CECH IDENTYFIKACYJNYCH ORAZ ICH OPIS

1. Numer VIN to nadana przez producenta kombinacja znaków przeznaczona do oznaczenia danego pojazdu. Jego celem jest zapewnienie, aby pojazd mógł być na jego podstawie jednoznacznie zidentyfikowany w ciągu 30 lat przez producenta lub przedstawiciela producenta, bez potrzeby żądania dalszych danych. Numer identyfikacyjny pojazdu powinien spełniać następujące wymagania:

1) powinien mieć strukturę zgodną z Polską Normą PN–92S02060, która odpowiada normie ISO 3779: 1983, a w przypadku producenta motocykli lub motorowerów produkujących poniżej 500 sztuk pojazdów rocznie trzeci znak w pierwszym członie powinien być cyfrą 9, przy czym właściwa identyfikacja producenta powinna być wtedy zapewniona przy użyciu 3, 4 i 5 znaku w członie trzecim oznakowania;

2) powinien być umieszczony na nadwoziu, ramie lub innym podobnym podstawowym elemencie konstrukcyjnym po prawej stronie pojazdu, a także na tabliczce znamionowej;

3) powinien zawierać się w jednym wierszu; wyjątkowo, z przyczyn technicznych, może zawierać się w dwóch wierszach, jednak w takim przypadku nie może być przerw wewnątrz drugiego i trzeciego członu tego numeru; nie może być także pustych miejsc pomiędzy znakami; jakiekolwiek niewykorzystane pole w trzecim członie powinno być zapełnione przez cyfrę 0 w celu zapewnienia wymaganej liczby 8 znaków; początek i koniec każdego z wierszy powinien być oznaczony symbolem, który nie jest cyfrą arabską, dużą literą rzymską i nie spowoduje pomyłki z pozostałymi znakami; jeżeli dwa człony znajdują się w jednym wierszu, to zaleca się także umieszczanie takiego symbolu pomiędzy nimi;

4) powinien być umieszczony w widocznym i łatwo dostępnym miejscu za pomocą wybicia lub wyciskania w taki sposób, aby nie uległ zatarciu lub zniszczeniu.

2. Numer nadwozia, podwozia lub ramy to nadana przez producenta, lub organ rejestrujący kombinacja znaków przeznaczona do oznaczenia danego pojazdu. Jego celem jest zapewnienie, aby dany pojazd mógł być jednoznacznie zidentyfikowany.

Numer podwozia lub ramy nadawany przez organ rejestrujący

Numer nadwozia, podwozia lub ramy nadawany przez organ rejestrujący powinien spełniać następujące wymagania:

1) numer składa się z dwunastu znaków i obejmuje trzy człony:
a) człon pierwszy (3 znaki) - kod organu rejestrującego (literowy wyróżnik województwa i powiatu, przy dwóch literach, ostatni znak uzupełnia litera X),
b) człon drugi (3 znaki) - numer upoważnienia stacji do wykonywania badań technicznych (przy numerze dwucyfrowym uzupełniony na pierwszej pozycji cyfrą zero),
c) człon trzeci (6 znaków) - sześciocyfrowy kolejny numer porządkowy, w którym pierwsze dwie cyfry stanowią ostatnie dwie cyfry roku nadania numeru;

Numer nadany przez organ rejestrujący.

2) powinien być umieszczony na nadwoziu, podwoziu lub ramie po prawej stronie pojazdu, a także na tabliczce znamionowej;
3) powinien zawierać się w jednym wierszu, jako ciąg znaków bez miejsc przerwy pomiędzy członami numeru;
4) powinien być umieszczony w widocznym i łatwo dostępnym miejscu za pomocą wybicia lub wyciskania w taki sposób, aby nie uległ zatarciu lub zniszczeniu.

Zwolnienie z obowiązku stosowania numeru VIN

4. Numer nadwozia, podwozia lub ramy nadawany przez producenta, jeżeli w drodze odrębnych przepisów zwolniony jest on ze stosowania numeru VIN, jest określoną przez niego kombinacją cyfr i liter stanowiącą ciąg znaków w liczbie od 7 do 9. Numer powinien zawierać dwa człony:

1) człon pierwszy (3 znaki) – oznaczenie charakterystyczne, określone przez producenta pojazdu;
2) człon drugi (do 6 znaków) – numer porządkowy wyprodukowanego pojazdu, w którym pierwsze dwie cyfry stanowią ostatnie dwie cyfry roku nadania i umieszczenia numeru.

Rozmiar znaków

5. Dla znaków określonych w numerach, o których mowa w pkt 1 – 4, powinny być stosowane wielkie litery alfabetu łacińskiego i cyfry arabskie.

Minimalna wysokość liter i cyfr numerów powinna wynosić 7 mm, a w przypadku motocykli i motorowerów – 4 mm. W numerze VIN zabrania się stosowania liter: I, O oraz Q, myślnika, gwiazdki (*) oraz innych znaków specjalnych, o których mowa w pkt 1 ppkt 3.

Przekreślony VIN

Wytwórnie, które budują swoje samochody na bazie samochodów seryjnych, przekreślają oryginalny numer VIN i nadają swój własny. Przykładem jest niemieckie przedsiębiorstwo produkujące auta na bazie marki BMW. (Więcej informacji o samochodach Alpina wkrótce w artykule na naszej stronie).

Spotyka się przekreślony oryginalny numer VIN w samochodach innych producentów.

Przykład numer VIN Alpina.

Przykład tabliczka znamionowa Alpina.

Rok modelowy pojazdu (VIN pozycja 10)

Rok modelu (zwany także modelem roku) to okres, w którym produkowane były samochody o tych samych cechach charakterystycznych. Zwykle rozpoczyna się on w połowie roku kalendarzowego i kończy w połowie następnego roku kalendarzowego. Pojęcie „model roku” stosuje się w celach marketingowych.

Ważne! Nie wszyscy producenci stosują zasadę umieszczania roku modelowego na dziesiątej pozycji numeru VIN.

Data produkcji pojazdu

Rok (data) produkcji pojazdu określa datę wyprodukowania konkretnego egzemplarza, przyjęcia go przez kontrolę ostateczną i przekazania do magazynu wyrobów gotowych. Pokrywa się on z rokiem kalendarzowym.

Grupa PSA

W pojazdach marek należących do francuskiego producenta PSA: Citroen, DS, Peugeot, Opel (modele PSA), stosowany jest kod ORGA. Kod znajduje się na naklejce obok informacji o wymaganym ciśnieniu w ogumieniu przeważnie na lewym słupku b (nie na tabliczce znamionowej). Dwa ostatnie znaki wskazują miejsce produkcji. Dokładną datę można ustalić, korzystając z kalkulatora.

SAAB

Na tabliczkach znamionowych samochodów marki SAAB, producent podaje miesiąc i rok produkcji.

Ford

Ford określa rok produkcji na jedenastej (11) a miesiąc na dwunastej (12) pozycji VIN.

W pozycji dziesiątej (10) numeru VIN Forda, znajduje się informacja o rodzaju nadwozia.

Volkswagen

Rok modelowy znajduje się na dziesiątej pozycji VIN (L = 2020).

Na tabliczce znamionowej znajduje się numer produkcyjny (Produktionskennummer PKN).

Siedmioznakowy numer określa tydzień kalendarzowy roku produkcji, dzień tygodnia, numer produkcyjny.

08 = ósmy tydzień roku (17 lutego).

1 = pierwszy dzień tygodnia (poniedziałek).

0098 = kolejny numer produkcyjny.

Data produkcji to: 17 lutego 2020 r.

Numer produkcyjny znajduje się również na plakietce, którą producent umieszcza w bagażniku. Plakietka jest również wklejana do książki serwisowej.

Samochody amerykańskie

Każdy producent pojazdów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie ma obowiązek umieszczania etykiety certyfikatu (ang: Vehicle Certification Label).

Etykieta certyfikatu znajduje się wewnątrz pojazdu, na słupku drzwi kierowcy lub rzadziej na wewnętrznej ramie drzwi kierowcy. Etykieta zawiera ważne informacje dotyczące konkretnego pojazdu, takie jak:

Miesiąc i rok produkcji
Nazwa producenta (MFD BY)
Masa całkowita pojazdu (GVWR)
Dopuszczalna masa całkowita osi przedniej (GAWR FRT)
Dopuszczalna masa całkowita osi tylnej (GAWR RR)
Poświadczenie certyfikacyjne
Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN)
Typ klasy pojazdu

Etykieta certyfikatu jest odpowiednikiem tabliczki znamionowej pojazdów wyprodukowanych na rynek europejski.

Wartość dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdu i przyczepy: GCWR (ang. Gross Combined Weight Rating) przeważnie znajduje się w katalogach producentów.

Cyfra kontrolna numeru identyfikacyjnego VIN.

Cyfra (liczba) kontrolna lub inaczej suma kontrolna pozwala za pomocą specjalnego algorytmu (walidacja ang. validation) potwierdzić czy zapisany numeru VIN jest prawidłowy. Do zapisywania wartości liczbowych stosuje się kombinacje cyfr od 0 do 9. Mimo iż suma kontrolna jest wynikiem obliczeń (liczbą), przyjęto nazywać ją cyfrą kontrolną, ponieważ jest zapisywana w postaci jednego znaku. W przypadku, gdy cyfrą kontrolną jest liczba 10, zapisuje się ją w postaci znaku X.

Jak bliczyć wartość cyfry kontrolnej?