Fot. Miernik poziomu dźwięku.
Dopuszczalne poziomy hałasu pojazdów.
Pomiary hałasu zewnętrznego pojazdów, obowiązujące przepisy prawne oraz techniczne aspekty oceny układów tłumienia hałasu.
Na podstawie: Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia Podstawa Dz. U. 2024 poz. 502.
§ 9. 1. Pojazd powinien być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby:
1) poziom hałasu zewnętrznego mierzony podczas postoju pojazdu z odległości 0,5 m nie przekraczał w odniesieniu do:
a) pojazdu, który był poddany badaniom homologacyjnym – wartości ustalonej w trakcie badań homologacyjnych o 5 dB (A),
b) pozostałych pojazdów – wartości podanych w tabeli „Poziom hałasu zewnętrznego”, stanowiącej załącznik nr 1 do rozporządzenia;
Ważne!
Poziom hałasu motocykla określono na tabliczce znamionowej.
Załącznik nr 4 do rozporządzenia o warunkach technicznych określa wymagania dla tabliczki znamionowej pojazdu. W przypadku motocykli i motorowerów, zamiast maksymalnej masy całkowitej, podaje się homologowany poziom hałasu zewnętrznego na postoju w dB (A) przy prędkości obrotowej wyrażonej w obr/min;
Tabliczka znamionowa motocykla DUCATI.
Poziom hałasu zewnętrznego:
| Kategoria pojazdu | Limit hałasu [dB] – silnik o zapłonie iskrowym | Limit hałasu [dB] – silnik o zapłonie samoczynnym | Uwagi / Specyfikacje |
|---|---|---|---|
| 1. Motocykl (silnik o pojemności skokowej): | Pomiar w odległości 0,5 m od końcówki wydechu | ||
| – do 125 cm³ | 94 | - | |
| – powyżej 125 cm³ | 96 | - | |
| 2. Samochód osobowy | 93 | 96 | |
| 3. Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem samochodu osobowego | 93 | 102 | Lekkie pojazdy użytkowe inne niż osobowe |
| 4. Inny pojazd samochodowy | 98 | 108 | Ciężarówki, autobusy, czterokołowce (Quady) i inne. |
| 5. Motorower | 90 | – | Maksymalny poziom hałasu; silnik o zapłonie iskrowym |
| 6. Ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny | – | 105 | Zazwyczaj silnik o zapłonie samoczynnym, pomiar z odległości 0,5 m |
Źródło: Tabelę opracowano na podstawie treści rozporządzenia oraz załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury (poz. 502 z dnia 29 lutego 2024 r.).
Instrukcja dla diagnosty badającego poziom hałasu
Źródło: Poz. 141
Przygotowanie do badania
-
Warunki otoczenia:
- Pomiar na wyznaczonym stanowisku zewnętrznym do pomiarów akustycznych
- Tło akustyczne nie powinno przekraczać dopuszczalnego poziomu (hałas otoczenia co najmniej o 10 dB niższy niż hałas pojazdu)
-
Sprzęt pomiarowy:
- Decybelomierz zgodny z normami PN-EN lub ISO (np. ISO 5130)
- Kalibrowany i sprawny technicznie
- Mikrofon na statywie lub stabilnej podstawie
- Osłona chroniąca mikrofon zdemontowana
Motocykl
-
Sprawdź dane techniczne motocykla w dowodzie rejestracyjnym i na tabliczce znamionowej:
Pojemność silnika określa dopuszczalny poziom hałasu dla pojazdów homologowanych zgodnie z rozporządzeniem 168/2013 (wartość poziomu hałasu powinna być określona na tabliczce znamionowej):
(źródło: Rozporządzenie w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców 168/2013):- do 80 cm³ — 77 dB(A)
- powyżej 80 do 175 cm³ — 80 dB(A)
- powyżej 175 cm³ — 83 dB(A)
- Lub zgodnie z załącznikiem nr.1 do rozporządzenia (poz. 502 z dnia 29 lutego 2024 r.).
-
Prędkość obrotowa silnika dla pojazdów kategorii L.
- do 125 cm³ — 94dB
- powyżej 125 cm³ — 96dB
| Prędkość obrotowa (min⁻¹) | Wymagania |
|---|---|
| ≤ 5000 | 75% prędkości obrotowej mocy maksymalnej |
| > 5000 | 50% prędkości obrotowej mocy maksymalnej |
| Brak możliwości osiągnięcia powyższych podczas postoju | 95% maksymalnej prędkości obrotowej rozwijanej podczas postoju |
Do obliczenia wartości prędkości obrotowej, przy której należy dokonać pomiaru.
Samochód - pojazd samochodowy
-
Sprawdź dane techniczne pojazdu w dowodzie rejestracyjnym
- dopuszczalne poziomy hałasu określono w tabeli
I. Kontrola stanu technicznego układu wydechowego i poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju pojazdu
Zakres kontroli (§ 1)
Pełny zakres kontroli obejmuje dwa etapy:
- kontrolę organoleptyczną (I etap)
- pomiar poziomu hałasu miernikiem poziomu dźwięku (II etap), uzależniony od wyników I etapu
Kontrola organoleptyczna – I etap (§ 2)
- Organoleptyczne oględziny układu wydechowego i ocena stanu technicznego pojazdu.
- Niedopuszczalne są:
- wyraźne nieszczelności układu wydechowego,
- niekompletność układu wydechowego,
- uszkodzenia mechaniczne wpływające na przepływ spalin,
- poziom hałasu wskazujący na możliwe przekroczenie wartości dopuszczalnych.
- W takich przypadkach pojazd poddaje się II etapowi kontroli - pomiarowi poziomu hałasu na postoju.
II. Pomiar poziomu hałasu zewnętrznego miernikiem dźwięku – II etap
Ogólne warunki pomiaru (§ 3)
Pomiar poziomu hałasu na krzywej korekcyjnej A i stałej czasowej F (Fast). Wynik końcowy ustalany zgodnie z poniższymi warunkami.
Warunki atmosferyczne (§ 4)
- Pomiar niewykonywany w warunkach mogących wpływać na wynik.
- Zalecane stosowanie osłony przeciwwietrznej mikrofonu dla ochrony przed wiatrem, kurzem i spalinami.
Poziom hałasu otoczenia (§ 5)
- Hałas otoczenia co najmniej o 10 dB niższy niż hałas pojazdu.
- Pomiar hałasu otoczenia przed i podczas badań przy wyłączonym silniku.
Miejsce pomiarowe (§ 6)
- Pomiar na stanowisku spełniającym wymogi rozporządzenia Ministra Transportu z 10.02.2006 (Dz.U. poz. 275).
- Obecność tylko właściciela/kierowcy i diagnosty, bez wpływu na pomiar.
- Odległość pojazdu i miernika od przeszkód ≥ 3 m.
Przygotowanie pojazdu do badań (§ 7)
- Pojazd nieobciążony, motocykl obciążony tylko kierowcą.
- Odłączenie przyczepy (chyba że nierozłączalna).
- Silnik w normalnej temperaturze, układ chłodzenia pracujący zgodnie z instrukcją.
- Pojazd ustawiony centralnie, napęd w neutralnej pozycji, sprzęgło wyłączone, hamulec postojowy włączony.
Ustawienie mikrofonu (§ 8)
- Wysokość mikrofonu równa wysokości końcówki rury wydechowej (min. 0,2 m).
- Odległość mikrofonu od rury 0,5 ± 0,1 m, skierowany pod kątem 45° ± 10°.
- Pomiary wielorurowych układów według instrukcji, wynik to najwyższa wartość.
- Specjalne ustawienie mikrofonu dla rur skierowanych pionowo w górę i przeszkód przy rurze.
Wykonanie pomiarów (§ 9)
- Pomiar poziomu dźwięku przy określonej prędkości obrotowej silnika (różne normy dla kategorii pojazdów).
- Możliwość użycia wskaźnika obrotów pojazdu.
- Co najmniej trzy pomiary kolejno, różniące się maksymalnie o 2 dB.
| Kategoria pojazdu | Warunek prędkości obrotowej silnika | Prędkość obrotowa silnika do pomiaru |
|---|---|---|
| M i N | ≤ 5000 min⁻¹ | 75% prędkości obrotowej mocy maksymalnej |
| 5000–7500 min⁻¹ | 3750 min⁻¹ | |
| ≥ 7500 min⁻¹ | 50% prędkości obrotowej mocy maksymalnej | |
| Brak możliwości osiągnięcia powyższych podczas postoju | 95% maksymalnej prędkości obrotowej rozwijanej podczas postoju | |
| L | ≤ 5000 min⁻¹ | 75% prędkości obrotowej mocy maksymalnej |
| > 5000 min⁻¹ | 50% prędkości obrotowej mocy maksymalnej | |
| Brak możliwości osiągnięcia powyższych podczas postoju | 95% maksymalnej prędkości obrotowej rozwijanej podczas postoju | |
| T i C | Niewyposażone w regulator obrotów | 75% prędkości obrotowej mocy maksymalnej |
| Wyposażone w regulator obrotów | 100% prędkości obrotowej ograniczanej przez regulator oraz podczas zmniejszania do biegu jałowego |
Do obliczenia wartości prędkości obrotowej, przy której należy dokonać pomiaru.
Ustalenie końcowej wartości (§ 10)
- Wybór największej spośród trzech zgodnych pomiarów.
- Zaokrąglenie i zmniejszenie o 1 dB (błąd pomiarowy).
- Wartość ta jest ostatecznym wynikiem pomiaru.
Ocena wyników (§ 11)
- Końcowa wartość nie może przekraczać limitów określonych w rozporządzeniu o warunkach technicznych (dla homologowanych motocykli wartości określonej przez producenta na tabliczce znamionowej).
- Na wniosek właściciela wydruk lub zaświadczenie potwierdzające wynik.